- تجربه سفر تقدیم می کند.
- از بخش جدید ترین مطالب بازدید کنید.
- از بخش تجربه سفرها،سفرنامه ها بازدید کنید.
دنیای اقتصاد: در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر تخریب دو اثر تاریخی در شیراز منتشر شد که مورد اعتراض سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز قرار گرفت. خانه تاریخی سلیمی و منتصری دو اثر تاریخی یاد شده متعلق به دوره قاجار هستند که در فهرست میراث ملی به ثبت سیده بودند. اکنون کمیسیون اصل ۹۰ نیز به موضوع تخریب این دو خانه وارد شده و قرار است پس از تعطیلات هفته جاری مجلس وارد عمل شود، به گزارش «ایسنا» یک عضو این کمیسیون در این خصوص گفته که در قوانین و دستوالعمل‌های مربوط به میراث فرهنگی و مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری چگونگی صیانت از خانه‌های میراثی و تاریخی پیش‌بینی شده اما در چند سال گذشته چندین بار خانه‌های میراثی به بهانه توسعه حرم مطهر شاهچراغ تخریب شده‌اند بهرام پارسایی تاکید کرده: «از توسعه حرم دفاع می‌کنیم اما هیچ چیز خراب کردن خانه‌های تاریخی را توجیه نمی‌کند.»
تجربه سفر
قانون ایران چه میگوید؟
فصل نهم قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ در ۲ ماده به بحث درباره مجازات تخریب اموال تاریخی و فرهنگی پرداخته است.ماده ۵۵۸ به تخریب اماکن و مجموعه‌های فرهنگی-تاریخی یا مذهبی اشاره کرده است. بر اساس این ماده «هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه های فرهنگی- تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده یا تزئینات، ملحقات، تاسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب با موجود در اماکن مذکور، که مستقلاً نیز واجد حیثیت فرهنگی- تاریخی یا مذهبی باشد، خسارت وارد آورد، علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک الی ۱۰ سال محکوم میشود.» همچنین در ماده ۵۶۰ در مورد انجام عملیاتی که موجب تزلزل بنیان ابنیه تاریخی یا تخریب و آسیب به آنها شود، بحث شده است. کشور، یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی سازمان مذکور در حریم آثار فرهنگی- تاریخی مذکور در این ماده مبادرت به عملیاتی کند که سبب تزلزل بنیان آنها شود یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارات وارده به حبس از یک تا سه سال محکوم میشود.» همچنین بنا بر ماده ۵۶۳، «هر کس به اراضی و تپه‌ها و اماکن تاریخی و مذهبی که به ثبت آثار ملی رسیده و مالک خصوصی نداشته باشد. تجاوز کند به شش ماه تا دو سال حبس محکوم میشود؛ مشروط بر آنکه سازمان میراث فرهنگی کشور قبلاً حدود مشخصات این قبیل اماکن و مناطق را در محل تعیین و علامت‌گذاری کرده باشد.» بنابر این مواد قانونی و برخی دیگر از قوانین، نحوه برخورد با متجاوزان به بناهای تاریخی مشخص شده اما نکته مهم‌تر به باور کارشناسان لزوم وجود دادگاه‌هایی است که به صورت تخصصی می‌توانند در این زمینه اظهار نظر کنند. سفرنامه
دو برخورد قاطع خارجی
از سوی دیگر، بررسی تجارب خارجی نشان می‌دهد مجامع بین‌المللی نسبت به تخریب آثار میراث فرهنگی واکنش سریع‌تر و تندتری نشان می‌دهند. در همین چارچوب، دیوان بین‌المللی کیفری یک شبه نظامی را که عمداً سایت‌های فرهنگی در کشور مالی را تخریب کرده بود، به جرم جنایت جنگی در شهر لاهه مجرم شناخت و وی را به دلیل نقشش در تخرب ۹ مقبره و درب مسجدی در شهر تیمبوکتو در کشور مالی که درسال ۲۰۱۲ مرتکب شده بود، به ۹ سال زندان محکوم کرد. این نخستین مورد در این دادگاه بود که فردی به چنین دلیلی مورد محاکمه قرار می‌گرفت. هر چند معمولاً جرائمی که در این دیوان مورد بررسی قرار می‌گیرد مربوط به کشتارهای دسته جمعی و سایر سوء استفاده‌ها از حقوق بشر است، محور محاکمه این مورد بر تخریب عامدانه بناهای مهم در شهر باستانی تیمبوکتو قرار داشت. اشغال خشونت‌آمیز این شهر موجب افت توریسم آن شد که سومین منبع تولید درآمد در اقتصاد مالی به شمار می‌رفت، شهر تیمبوکتو به عنوان میراث جهانی در فهرست یونسکو ثبت شده است.
تجربه دیگری که در این خصوص می‌توان به آن اشاره کرد، از کشور کامبوج است. این کشور در سال ۲۰۰۷ قوانینی در مورد جرائم تخریب مراث فرهنگی گذاشت تا کسانی را که در این کشور مرتکب این اعمال شده بودند، مورد بازخواست قرار دهد. در این کشو، مبنا قانونی اعلام جرم علیه تخریب میراث فرهنگی، کنوانسیون حفاظت از دارایی‌های فرهنگی در مناطق تحت درگیری بود که در سال ۱۹۵۴ در لاهه مطرح شده بود. به موجب ماده ۷ اینقانون، مظنونین به تخریب میراث فرهنگی کامبوج در دوران تسلط «خمرهای سرخ» در بازه ۱۷ آوریل سال ۱۹۷۵ تا ۶ ژانویه به سا ۱۹۷۹ تحت محاکمه قرار گرفتند. ( سفرنامه، تجربه سفر )
به نظر می‌رسد در تمام نقاط دنیا، تجاوز به بناهای تاریخی با احکام محکمی همراه می‌ود؛ در حالی که در ایران دستگاه‌های ذی ربطنه تنها تاکنون نتوانسته‌اند با چنین احکامی متجاوزان به حریم سایت‌های تاریخی را مجازات کنند، بلکه حتی از پیشگیری نیز بازمانده‌اند. همه اینها در شرایطی است که ایران به دلیل همین جاذبه‌ها و بافت‌های تاریخی است که می‌تواند گردشگران را به خود جذب کند. این انتظار وجود دارد در چنین کشوری قوانین و دستگاه‌های مجری این قوانین محکم‌تر عمل کنند و مانع بروز چنین اتفاقات ناگواری برای بناهای تاریخی شوند
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد/ شماره ۴۲۷۷
